ΑΝΑΜΕΝΟΥΜΕ ΝΑ ΑΝΟΙΞΟΥΜΕ ΤΟΝ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟ ΤΟΥ 2026!
Η υπόφυση θεωρείται ο "αρχηγός αδένας", ο οποίος ελέγχει πολλαπλούς ενδοκρινείς αδένες στον οργανισμό. Είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι του ενδοκρινικού συστήματος. Οι παθήσεις της υπόφυσης είναι πολύπλοκες παθήσεις, και είναι σημαντικό η αξιολόγηση και διαχέιρισή τους να γίνεται από έναν έμπειρο ενδοκρινολόγο.
Δείτε παρακάτω κάποιες πληροφορίες για την υπόφυση και τις παθήσεις της:
Η υπόφυση βρίσκεται στη βάση του κρανίου, πίσω από τα μάτια, κάτω από το οπτικό χίασμα, εντός μίας περιοχής που ονομάζεται τουρκικό εφίππιο. Συνδέεται με τον εγκέφαλο μέσω του μίσχου της υπόφυσης. Η λειτουργία της ρυθμίζεται από τον υποθάλαμο στον εγκέφαλο. Έχει επίσης μηχανισμούς ανατροφοδότησης ώστε να ανιχνεύει και να ανταποκρίνεται στις ορμόνες που παράγονται από πολλαπλούς περιφεριακούς ενδοκρινείς αδένες. Όλοι αυτοί οι μηχανισμοί βοηθούν στην επίτευξη αυστηρής ρύθμισης της ορμονικής ισορροπίας του οργανισμού, όταν υπάρχει σωστή λειτουργία του ενδοκρινικού συστήματος.
Η υπόφυση αποτελείται από 2 μέρη (λοβούς).
Ο πρόσθιος λοβός, ή αδενοϋπόφυση, παράγει πολλαπλές ορμόνες, συμπεριλαμβανομένων των:
TSH (Thyroid Stimulating Hormone/Θυρεοειδοτρόπος Ορμόνη), η οποία ρυθμίζει το θυρεοειδή αδένα.
ACTH (Adrenocorticotropic Hormone/Φλοιοεπινεφριδιοτρόπος Ορμόνη), η οποία ρυθμίζει το φλοιό των επινεφριδίων/κορτιζόλη.
GH (Growth Hormone/Αυξητική Ορμόνη).
LH (Luteinizing Hormone/Ωχρινοτρόπος Ορμόνη) και FSH (Follicle-stimulating Hormone/Θυλακιοτρόπος Ορμόνη), οι οποίες ρυθμίζουν τη λειτουργία των γονάδων (όρχεις, ωοθήκες).
Prolactin (Προλακτίνη), η οποία ρυθμίζει την παραγωγή γάλακτος στις θηλάζουσες μητέρες.
Ο οπίσθιος λοβός, ή νευροϋπόφυση, παράγει άλλες ορμόνες, συμπεριλαμβανομένων των:
ADH (Antidiuretic Hormone/Αντιδιουρητική Ορμόνη), η οποία ρυθμίζει την ισορροπία νερού και νατρίου στον οργανισμό.
Oxytocin (Ωκυτοκίνη), η οποία ρυθμίζει τις συσπάσεις της μήτρας κατά τον τοκετό, βοηθάει στην παραγωγή γάλακτος στο θηλασμό, ενώ έχει και άλλες επιπρόσθετες λειτουργίες.
Οι παθήσεις της υπόφυσης μπορεί να περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
Αδενώματα Υπόφυσης. Αυτά είναι όγκοι της υπόφυσης, οι οποίοι είναι σχεδόν πάντοτε καλοήθεις. Μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα εάν υπερπαράγουν υποφυσιακές ορμόνες (η υπερπαραγωγή της κάθε ορμόνης μπορεί να προκαλέσει συγκεκριμένα σύνδρομα, όπως τη νόσο του Cushing, μεγαλακρία ή αλλιώς ακρομεγαλία, κλπ.), ή εάν είναι αρκετά μεγάλα ώστε να προκαλέσουν συμπιεστικά συμπτώματα, όπως απώλεια όρασης ή πονοκεφάλους. Κάποια αδενώματα υπόφυσης αντιμετωπίζονται με φαρμακευτική αγωγή (π.χ. πολλά προλακτινώματα), χειρουργείο (εάν υπάρχει ένδειξη για χειρουργείο), ακτινοθεραπεία, παρακολούθηση (εάν δεν υπάρχει ένδειξη για φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργείο), ή με κάποιο συνδυασμό αυτών των θεραπευτικών μεθόδων.
Υποφυσιακή Ανεπάρκεια. Εμφανίζεται όταν υπάρχει έλλειψη υποφυσιακών ορμονών. Υπάρχουν πολλές παθήσεις οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν υποφυσιακή ανεπάρκεια. Η θεραπεία εξατομικεύεται βάσει της συγκεκριμένης κλινικής κατάστασης, και εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως από το ποια είναι η υποκείμενη νόσος, ποιες συγκεκριμένες υποφυσιακές ορμόνες βρίσκονται σε έλλειψη, κλπ.
Σύνδρομο Sheehan.
Υποφυσίτιδα.
Διηθητικές παθήσεις της υπόφυσης.
Όγκοι ακριβώς δίπλα ή κοντά στην υπόφυση, μπορούν να την επηρεάσουν άμεσα (π.χ. κρανιοφαρυγγίωμα, λέμφωμα, μηνιγγίωμα, υποθαλαμικοί όγκοι ή παθήσεις, μεταστάσεις στην υπόφυση από καρκίνους σε άλλα σημεία του σώματος, κλπ.).
Άλλες παθήσεις τις υπόφυσης ή του υποθαλάμου.
Τα συμπτώματα την παθήσεων της υπόφυσης μπορεί να είναι εξαιρετικά μεταβλητά, και εξαρτώνται από το ποια είναι η συγκεκριμένη πάθηση της υπόφυσης ή/και η υποκείμενη νόσος.
Η φροντίδα των παθήσεων της υπόφυσης πολλές φορές απαιτεί μια διεπιστημονική ομάδα, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει Ενδοκρινολόγο, Νευροχειρουργό, Οφθαλμίατρο, ή κάποιες φορές και πρόσθετους ειδικούς όπως Ακτινοθεραπευτή Ογκολόγο, κλπ.
